Златен Венец

Награда „Златен венец“

Наградата „Златен венец“ е една од најзначајните интернационални награди за поезија во светот.

Наградата „Златен венец“ е востановена во 1966 година. Oд таа година до 1971 година се доделува за најдобра необјавена песна прочитана на фестивалот. Од 1971 година „Златен венец“ се доделува за целокупен поетски опус.

Златниот венец претставува уникатна рачна изработка. Нацртот на Златниот венец го изработил македонскиот сликар и графичар Димче Протуѓер кој тогаш бил член на советот на фестивалот.

Меѓународното признание, наградата „Златен венец“ се доделува на меѓународниот поетски митинг Мостови на истекот на реката Црн Дрим пред повеќеилјадна публика. „Струшките вечери на поезијата“ секоја година издаваат репрезентативнa книгa поезија од добитникот на наградата „Златен венец“ во оригинал и во препев на македонски јазик.

Извадоци од книгата „Поетска престолнина во светот“ од Гоце Ристовски

Наградени Поети

Керол Ен Дафи

Керол Ен Дафи (родена во Глазгов, 1955 год, во семејство со ирски корени) се вбројува меѓу најпознатите поетски имиња во Велика Британија. Покрај тоа што е високо вреднувана и ценета во академските кругови, таа е омилена и кај пошироката публика. Важен детал, во прилог на тоа е констатацијата дека нејзината поезија е веќе вклучена како задолжителна лектира во националните курикулуми на универзитетите, но и на училиштата.
Уште со првата, провокативно насловена книга “Standing Female Nude” (Стоејќи, жена, гола) (објавена во средината на 80-тите години), Керол Ен Дафи успеа да стекне широк круг читатели, но и неспорна поддршка од книжевната критика, што во неа инстантно препозна „расен, нов глас во поезијата“. Почнувајќи од таа дебитантска книга натаму, речиси секоја од следните поетски објави на Дафи беше наградена со најзначајните национални и меѓународни признанија (вклучително, престижната награда „Т.С. Елиот“, што таа ја добива за збирката Вознесение (2005) , како прва жена во историјата на доделување на оваа награда, потем, наградите „Дилан Томас“, „Сомерсет Мом“, „Харолд Пинтер“ и други), што убедливо сведочи за недвосмислената репутација на нејзината поезија во редовите на пребирливата критичка јавност.
За првпат во 400 години долгата традиција на ова признание, во 2009 год, Дафи беше избрана и како жена Poet Laureat на Обединетото кралство.
Автор е на близу 50 книги, од кои најнови се: Искреност (2019), Панаѓур на студот (2019)
Освен што е добитничка на значајни меѓународни книжевни награди, Керол Ен Дафи е носител на високи одликувања од кои највисокото е почесната титула „Дама-заповедник на Редот на Британската Империја“, што го добива во 2015 г.

Песна:ИЗВОРНО

Песна:ПРЕД

Песна:Гнездо

Песна:Син фустан

Песна:АНА ХАТАВЕЈ

Ана Бландијана

Ана Бландијана, родена во 1942 година во Темишвар, поет, есеист и прозаист, граѓански десничар и речиси легендарен лик во романската култура. Таа е автор на осумнаесет книги поезија, две збирки раскази, седум книги есеи и еден роман, што се преведени на дваесет и шест јазици и групирани во осумдесет книги поезија и проза до денес. Бландијана беше коосновач и претседател на Граѓанската алијанса од 1990 година, независна, неполитичка организација која се бореше за слобода и демократски промени. Исто така, таа повторно го основа и стана претседател на романскиот ПЕН клуб во 1990 година. Под покровителство на Европската заедница, таа го создаде Меморијалот за жртвите на комунизмот (1993), одликуван со етикетата за Европско наследство. Во знак на признание за нејзиниот придонес во европската култура и нејзината храбра борба за човекови права, на Бландијана и е доделено највисокото одликување на Француската Република, Légion d’Honneur („Легија на честа“) (2009) додека американскиот Стејт департмент ја одликуваше со наградата Romanian Women of Courage Award („Храбри Романки“) (2014). Таа има четири титули „почесен доктор“. Меѓу бројните меѓународни награди за литература, Бландијана е сè уште најмладиот добитник на наградата Herder Prize („Хердер“) (Виена, 1982), а ги доби и European Poet of Freedom Prize („Европската награда за поет на слободата“) (Гдањск, 2016) и The Griffin Trust for Excellence in Poetry (Награда од Фондот „Грифин“ за извонредни достигнувања во поезијата) (Торонто, 2017).

Песна:ВРАЌАЊЕ

Адам Загајевски

Роден во 1945 година во Лавов (денешна Украина). Пораснал во Гливице, Полска. Во 1963 година се сели во Краков каде студирал на Универзитетот Јагелонија. Во доцните седумдесетти бил активен дисидент и член на опозициското книжевно движење. о 1979 година му била понудена стипендија од меѓународната „Кунстлерпрограм“ и престојувал две години во западен Берлин. Од крајот на 1982 година живеел во Париз. Во 2002 година се враќа во Краков, каде живее и денес. Во Париз бил член на уредничкиот одбор на книжевното списание во прогон „Зесити Литерацки“. Во пролетта 1988 година започнува да предава еден семестар годишно на Програмата за креативно пишување при Универзитетот во Хјустон. Во 2007 станува член на Комитетот за социјална мисла на Универзитетот во Чикаго каде предавал книжевност дел од годината се до 2013 година. Добитник на бројни книжевни награди; покрај другите, добитник на меѓународната книжевна награда „Нојштад“ во 2004 година, меѓународната поетска награда „Жонкунг“ (Пекинг, 2013), наградата „Принцес оф Астуриас“ за книжевност во 2017 година.
Лирска библиографија: Известување (1972); Месарници (1975); Писмо. Ода на мноштвото (1982); Да се патува за Лавов (1985); Платно (1990); Огнена земја (1994); Копнеж (1999); Враќање (2003); Антени (2005); Невидлива рака (2009); Асиметрија (2014).
Проза – Есеи: Не-претставениот свет (коавтор: Јулиан Корнхаузер) (1974); Втора издишка (1978); Солидарност и самотија (1986); Два града (1991); Во туѓата убавина (1998); Одбрана на занесот (2002); Поетот разговара со филозофот (2007); Благо претерување (2011); Поезија за почетници (2017).

Песна:ПРЕДМЕТ: БРОДСКИ

Песна:ЗА МОЈАТА МАЈКА

Песна:ВО ТУЃАТА УБАВИНА

Песна:СЕГА, КОГА ГО ИЗГУБИ ПОМНЕЊЕТО

Песна:ПРОБАЈ ДА ОПЕЕШ ОСАКАТЕН СВЕТ

Чарлс Симиќ

Чарлс Симиќ е роден на 9 мај 1938 година во Белград, Југославија. Во 1954 година неговото семејство емигрира во САД. Чарлс Симиќ е еден од најисклучителните поети на денешнината. Симиќ за своето дело е добитник на бројни книжевни награди, меѓу кои и Пулицеровата награда во 1990 година, меѓународната награда „Грифин“ за поезија, медалот „Роберт Фрост“, наградата „Збигњев Херберт“, наградата „Валас Стивенс“, а бил назначен како Poeta Laureatus на САД. Неговотот поетско творештво го сочинуваат книгите: Што кажува тревата (1967); Некаде меѓу нас каменот фаќа белешки (1969); Разградување на тишината (1971); Бело (1972); Враќање на место осветлено од чаша млеко (1974); Биографија и тажаленка (1976); Харонова космологија (1977); Класични игри од балската сала (l980); Острини (1982); Временска прогноза за градот Утопија и околината (1983); Избрани песни 1963-1983 (1985), Бескрајна тага (1986), Светот не завршува (1989) Книга на богови и ѓаволи (1990); Хотел Несоница (1992); Свадба в пекол(1994); Застрашувачки играчки (1995); Прошетка со црната мачка (1996); Си ја барам бељата (1997); Jackstraws (Игра со чкорчиња) (l999); Избрани рани песни (1999); Ноќен излет (2001); Глас во 3 часот наутро: Избрани подоцнежни и нови песни (2003); Избрани песни 1963-2003 (2004); Тетка Марула сакам да ти ѕирнам под здолништето (2005); Мојата нема придружба (2005); Тоа мало нешто (2008); Шеесет песни (2008); Мајстор за преправање (2010), Избрани и нови песни 1962-2012 (2013); Лудак (2015), Чкртки во мракот (2017). Симиќ исто така објавил бројни преводи од француската, српската, хрватската, македонската и словенечката поезија, а автор е не неколку книги есеи.

Песна:ВО ВРЕМЕТО НА БАБА МИ

Беи Дао

Беи Дао е наjистакнатиот кинески поет од својата генерација, еден од главните писатели на модерна Кина. Се родил под името Жао Женкаи на 2 август 1949 во Пекинг, а неговиот псевдоним Бео Дао буквално значи „Северен остров“. Тој му беше предложен од страна на пријател за да упатува на потеклото на поетот од северна Кина како и на неговата карактеристична осаменост. Беи Дао стана еден од најважните поети на Загадочната школа, група на кинески поети кои реагирале против ограничувањата на културната револуција. Во 1978 Беи Дао и еден колега Манг Ке основале тајно книжевно списание Џинтијан (Денес), кое властите во 1980 година ќе забранат да се објавува. Песната „Хуида“ (Одговорот) на Беи Дао се зема како пркосна химна на продемократското движење и се појави на постери во текот на протестите и масакрот на плоштадот Тијананмен во 1989 година. Во текот на движењето на 1989 година, Беи Дао бил во Берлин како писател кој таму престојувал и кому не му било дозволено да се врати во Кина. Тој ќе ги помине следните 18 години во егзил, живеејќи во 8 различни земји. Се враќа во Кина во 2006 година, каде работи како универзитетски професор. Стихозбирките на Беи Дао се: Отклучување (2000 година), На работ на небото: Песни 1991-1996 (1996 година), Пејзаж над нулата (1995 година), Форми на оддалеченост (1994 година), Стар снег (1991 година) и Августовски месечар (1988 година). Тој е исто така автор на збирката куси раскази Бранови (1985 година) и две книги есеи, Сина куќа (2000 година) и Полноќна порта (2005 година), Неговото дело е преведено на повеќе од 30 јазици. Наградите и честа на Беи Дао ги вклучуваат наградата за поезија Арагана од Меѓународниот фестивал за поезија во Казабланка, наградата ПЕН / наградата Барбара Голдсмит – Слобода на пишувањето, и наградата Асоцијација Гугенхајм. Неколку пати бил кандидиран за Нобелова награда за книжевност и бил избран за почесен член на Американската академија на уметностите и книжевноста. На барање на палестинскиот поет Махмуд Дарвиш, тој отпатувал во Палестина како дел од делегацијата на Меѓународниот парламент на писатели. Она што веднаш секој читател на поезијата на Беи Дао ќе заклучи е дека таа опчинува со поетските слики, со метафори кои го окупираат вниманието и предизвикуваат на размислување околу значењета. Во таа жива интеракција на читањето, херметичниот глас на песната расцветува во една особена поетска сензибилност. Не се тоа само некакви опскурни метафори со усилен јазик, туку комплексни поетски слики со внатрешна логика и емотивност кои не овозможуваат лесен приод и толкувачка сигурност. Уникатната загадочна метафорика и елиптичка синтакса претставуваат комплексен внатрешен одговор на непријателскиот надворешен свет. Но кој е патот на поетот до овој негов загадочен стил и да се развие во зрел медитативен поетски глас кој станува еден интернационално најпознатите од кинеската литература. Трагањето на кинеските поети од седумдесетите по нова, автентична поетика, води преку експериментирање со „слободниот стих“ на херметичен јазик кој се карактеризира со индиректна метафорика поврзана со сонот и елиптична синтакса. Тие развиваат јазичен стил во кој темата, граматичкото време и број се неразбирливи и преминот е нејасен, и затоа е наречена школа на „загадочна поезија“. Тој нов став и приод, слободно може да се каже дека е средишно поетичко место на сите припадници на т.н. поетска школа на „загадочна поезија“, и ќе отвори нови простори и можности за модерниот кинески јазик. Беи Дао, Дуо Дуо, Гу Ченг, Хе Донг, Јанг Лиан, Ха Џин и другите од оваа група околу списанието Џинтијан направија современата кинеска поезија смело да зачекори во тие нови поетски простори. Она што го карактеризира неговото лично настојување во создавањето нов поетски јазик, е што покрај влијанието и прифаќањето сите западни исчекорувања и поетски револуции, сепак се слуша ехото, одѕвонувањето на традиционалната кинеска поезија, во оној дел на развојот на нова поетска слика. Во личниот опит на Беи Дао има по нешто и од надреалистичкото наследство, зашто заедничка им е таа потрага по нов, ослободен јазик, кој, како што вели Дијан Ли, еден од неговите најголеми проучувачи, „… не е ништо друго освен јазик на нереални слики, јазик на „тотален субјективизам“ во кој причинската врска се раскинува и детерминизмот исчезнува, отстапувајќи им пат на слободната асоцијација и отворената аналогија. Преку овој јазик, Беи Дао ја најавува својата спротивставеност на светот и неговата оддалеченост од „насилството на јазикот“ што ги воспоставува редот и стабилноста, „реалноста“ на овој свет.“ Егзилот на поетот дополнително ќе придонесе за една неизбежна промена во неговиот став кон мајчиниот јазик. „Кога пишувате на кинески, а живеете во странство, мајчиниот јазик е единствената реалност.“- вели самиот во едно интервју. Тој пат кон изнаоѓањето на неговата сопствена поетика поаѓа од свесноста дека поезијата се соочува со криза во формата, а користењето на старите техники е недоволно, при што особената употреба на метафората, симболот, синестезијата, промените во гледната точка и перспективата, испрекинатата низа на времето и просторот итн., нудат нови перспективи. Во неговата поезија тој често се обидува да ја воведе техниката на филмска монтажа и со создавање на сопоставени слики и промени во брзината, сака да ја поттикне имагинацијата на луѓето да го пополнат големиот јаз меѓу зборовите. Тежнее да ги испита можностите, способностите на поезијата, преку одбирот на зборовите и обликувањето на стиховите максимално редуцирајќи го изразот. Неговата минуциозна внимателност во обликувањето „поетскиот простор“ и продорната моќ на стиховите секогаш се истакнува најсилно во последните зборови на песната. Без сомнение, тоа настојување води во насока да се изгради своја автентична минималистичка поетика, притоа вешто избегнувајќи ги замките на маниризмот од една, и на некакво бесмислено пеење, на антипоетски експерименти од друга страна.

Песна:Ај, одиме

Ко Ун

Поет – монах до 1962, Нихилистички поет до 1972. Поет дисидент до 80тите, но после едноставно, само поет, врвен поет, водечки поет, до денес. Се разбира, единствено иднината е таа која ќе му го додели местото меѓу најголемите. Тој веќе ја носи титулата „ Национален поет на Кореја“. Но сепак, „она што е највосхитувачко во ракописите на овој поет“– потенцира Американскиот поет лауреат Роберт Хас – „ е како тој се реосмислува себе си во секоја декада од неговиот живот. Повеќето од песните кои ги пишува во најраниот период , од 1952 до 1962, додека беше монах подвигнат на екстремна зен пракса, сакаат да ја прикажат јаловата и менлива природа на животот. Во поезијата доминира болеста, психичките нарушувања, смртта, вградени во стихот со суптилна естетика и симболика. Поетот трага по смислата и преокупиран е со необјасливата кулминација на животот во услови на смрт. Стихови кои истовремено носат будистичка длабочина и човечка агонија. Во периодот од 1962 до 1972, новина во неговото творештво се чувството на природност и спонтаност. Во овој период неговиот поглед кон нештата е темен и нихилистички, полн со очај и себеотфрлање. Не е за изненадување што овој период кулминираше со речиси успешен обид за самоубиство. Во годините на социјалните немири, помеѓу 1973 и 1983, со самото интензивирање на продемократското движење, поетиката на Ко Ун добиваше нова трансформација. Таа почна да ја одразува трагичната димензија на Корејската историја, која е длабоко вградена во поетовото чувство за мизерните околности во кои се наоѓа корејскиот народ во дваесетитот век. После годините во затвор, од 1983, Ко Ун станува многу продуктивен, ќе напише многу поетски збирки, меѓу кои и неколкутомните „Десет илјади животи„ и „Планината Паекту“. Овие дела се последица на случувањата поврзани со Движењето за демократија во мај 1980, кога стотици граѓани беа убиени од корејската војска, како и поетовото апсење, затворање и соочување со смртта. Уште во воениот затовр тој отпочнува серија на наративни вињети наречени Десет илјади животи, книга која сеуште се развива, во која поетот ја претставува секоја личност која што ја запознал. „Планината Паекту“ претставува неколкутомно епско дело во кое авторот го прикажува Корејската борба за независност за време на јапонската окупација. Од тогаш поетот издава преку 40 книги. Критиката овој феномен го нарекува „голема поетска експлозија„ . Во фокусот на критиката е јазикот во двете епски книги, кого го нарекуваат „јазикот на ослободувањето“ – непосреден, но лавински силен, народски, но чист, смирен, а крцкав, сликовит и експресивен. . За „Десет илјади животи“ Роберт Хас ќе рече дека тоа е „еден од најнеобичните проекти во светската книжевност на дваесетитот век“. Подоцна за Вашингтон Пост ќе каже дека „овие песни се исклучително богати. Анегдотични, заводливи, полни со детали од човечките животи, неспоредливи со ниедна Корејска поетика што сум ја сретнал до сега.“ Огромното чувство за историја и љубовта кон својот народ и земјата го создадоа најголемиот сон на Ко Ун, да ја види обединета Кореја. Овој сон се провејува и во неговата поезија од седумдестите години. Тој ја посетува Северна Кореја и го придружува претседателот Ким на историскиот самит за обединување, и како резултат од овие посети, излегува збирката поезија „Југ и Север“ (2000). Покрај што го изразува силниот стремеж за мир во својата земја, поезијата создадена во деведесетите години, повикува на обединет и отворен свет на хармонија, слобода и љубов, свет во кој секое битие ќе живее во прегратка на сомилост. Умот на Ко Ун е секогаш во состојба на спремност, и тој признава дека има нешта за кои треба да пишува уште токлу колку што досега напишал. Во поговорот на книгата „Планината морски дијамант“ за својата креативна природа Ко Ун ќе запише: „Ако некој го отвори мојот гроб после неколку години од мојата смрт, тој ќе биде полн, но не со моите коски, туку со песните напишани во таа гробна темнина…Дали сум многу приврзан за мојата поезија? Моите песни стојат рамо до рамо со чинот на предавање на стиховите, мојата приврзаност за поезијата е поврзано со моето ослободување преку неа.“ Тој сака целиот свој живот , дури и својата смрт, гроб, да ги трансформира во поезија, додека во истовреме одбива да остане заробен во стегите да се пишува поезија како причина сама за себе.

Песна:Маргини на медитација

Песна:Питачи: Маж и Жена

Песна:Бебе

Песна:Ехо

Песна:Дедо по мајка

Песна:Директорот Абе

Песна:Стрели

Песна:Бабички на пазар

Песна:Буда во карпата, Западната планина

Песна:Возвишена пролет

Песна:Без наслов

Песна:Нова Година

Хосе Емилио Пачеко

Хосе Емилио Пачеко Берни се родил во Мексико Сити на 30 јуни 1939 година. Поет, раскажувач, есеист, новинар, преведувач и професор на факултет. Почнал да се истакнува уште кога бил многу млад како еден од главните припадници на таканаречената Средвековна генерација во родната земја. Студирал право и книжевност на Националниот автономен мексикански универзитет, каде што ги издал своите први книжевни текстови во студентски списанија. Потоа соработувал со прилогот Рамас Нуевас (Нови гранки) од списанието Естасионес (Годишни времиња), бил помошник уредник на Ревиста де ла универсидад де Мексико (Списанието од мексиканскиот универзитет) и главен уредник на прилогот Мексико ен ла Култура (Мексико во културата). Неговите седмични статии за списанието Просесо (Процес), кои излегуваа неколку децении, претставуваат еден од највозвишените примери за новинарство од областа на културата во Јужна Америка. Тој бил истражувач од Катедрата за историски студии на Националниот институт по антропологија и историја, искуство од каде што потекнуваат неговите истакнати изданија, Мексиканска поезија на деветнаесеттиот век (1965) и Антологија на модернизмот, 1884-1921 (1978). Предавал на универзитетите во Мексико, Соединетите Американски Држави, Канада и Обединетото Кралство. Бил назначен за почесен доктор на универзитетите: Автономниот универзитет на Нов Леон (2009), Автономниот универзитет на Кампече (2010), Националниот автономен универзитет на Мексико (2010) како и добитник на наградата Алфонсо Рејес од Мексиканскиот институт (2011).

Васко Граса Моура

Pоден е во близина на Порто, но сега со седиште во Лисабон, Васко Граса Моура е најреномираните преведувач на поезија во Португалија, добитник на големи награди за неговите интерпретации на Дантеовата Божествена комедија (1995) и сите сонети од Шекспир (2002), како и за неговиот превод на Петрарка, Готфрид Бен, Рилке, Шејмас Хини и други. Некои песни медитираат на уметност и музика, други се инспирирани од историски и книжевни личности, па дури и интензивно лични песни поврзани со големи, хуманистички проблеми. Поетска традиција, повеќе од тематски предмет, се рефлектира во пишувањето на поезијата, поетот ја ревитализира ренесансната метрика и римски шеми навлезени во Португалската поезија од Италија. Како поет, се прослави со книгата Модус што се менува (1963), по која следеа, меѓу останатите, Англиска седмица (1965), Декември и други песни (1976), Рецитативи (1977) Инструменти за меланхолијата (1980), Концерт во поле (1993), Семејни сонети (1995), Песни со личностш (1997), Тестамент на вгм (2001). Како раскажувач ги објавил: Четшри последни песни (1987), Бродолом на Сепулведа (1988), Заминувањето на Софонизба во шест и дванаесет наутро (1993), Смртта на Никој (1998), Љубов моја, ноќе беше (2001). Како есеист, ги објавил книгите: Луис де Камоеш: неколку предизвици (1980), Повеќе гласови (1987), Портрети на Изабел и други обиди (1994). Освен тоа, објавил и две пиеси: Смена на момчињата на удар (1987) и Актот на Мофино Мендес (1994); еден дневник: Проживеани околности (1995); три книги хроники: Хартии од дневник (1997), Против Бернардо Соареш и други опсервации (1999) и Страници од Порто (2001); и една книга за деца: Чизмите на наред- никот (2001). Како преведувач, Васко Граса Моура ги има преведено, меѓу останатите, Шекспир, Рилке, Гарсија Лорка, Валтер Бенјамин и Нов живот и Божествената комедија од Данте Алигиери. За последната ја има добиено наградата Песоа во 1995 година.

Песна:еден пес од помпеја

Песна:вечерни стихови / vésperas

Песна:поети, неколку имиња / poetas, alguns nomes

Песна:Ars Poetica

Хусто Хорхе Падрон

Xусто Хорхе Падрон е роден 1943 година во Лас Палмас де Гран Канарија, на Канарските острови, во Шпанија. Тој е Генерален секретар на Шпанскиот ПЕН клуб од 1983 до 1993 година, основач и главен уредник на меѓународното повеќејазично
списание за поезија ‘Екиваленсијас’ од 1982 до 1994 година и директор на Меѓународниот фестивал за поезија во Лас Палмас де Гран Канарија од 1992 до 2002 година. Беше претседател и организатор на Шестиот светски конгрес на поетите што се одржа во Мадрид во 1982 година. Неговата поезија е преведена на
четириесет и четири јазици, а објавени му се стотина книги на странски јазици. Добитник е на триесетина меѓународни награди и признанија меѓу кои ги истакнуваме: Меѓународната награда на Шведската академија, 1972 год.; Наградата Меѓународен Бард на Меѓународното здружението на современи поети, Мелбурн, Австралија, 1981 год.; Меѓународната награда на Мадрас, Индија, 1982 год.; Златниот медал на кинеската култура, 1983 год.; Европската награда за книжевност, Југославија, 1986 год.; Големата меѓународна награда за литература на Софија, Бугарија, 1988 год ; Двократен добитник на наградата „Нова Македонија” за најдобра
песна на СВП, Скопје, Македонија, 1989 год. и 2002 год.; Златен венец на Струшките вечери на поезијата, Македонија, 1990 год.; Меѓународната награда „Блез Сендрар“, Швајцарија, 1994 год.; Меѓународната награда „Никита Станеску”, Романија, 1996 год.; Меѓународната награда на градот Трст, Италија, 1999 год.; Меѓународната награда „Леополд Седар Сенгор”, Дакар, Сенегал, 2003 год.; Наградата на 9-от Меѓународен саем на книгата во Лима; Перу, 2004 год.; Наградата „Златно класје” на Меѓународниот поетски фестивал „Сесар Ваљехо” во Трухиљо, Перу, 2008 год.

Песна:Чествување на Блаже Конески

Песна:Шестиот ден

Вилијам Стенли Мервин

Pоден е 1927 г. во Њујорк, САД. Еден од водечките поети во Америка. Во неговата поетска кариера што се протега низ повеќе од пет децении, има објавено огромен број наслови меѓу кои се збирките: Склопување на стените, Звукот на реката, Цвет и рака и Зеница, а пролетта 2005 излегоа од печат и неговите Избрани песни 1951-2001. Во 1949 година, на 22-годишна возраст, доаѓа во Европа каде во текот на следните седум години работи како тутор и воодушевено ја проучува и преведува европската поетска традиција (од француски, шпански, португалски и латински јазик). Живеел во Франција, Португалија и на Мајорка. За време на престојот во Европа и по неговото враќање во САД ги објавува првите поетски збирки Маска за Јанус (1952, избрана за најквалитетна дебитантска збирка од американски автор од страна на В. Х. Одн), Мечки што танцуваат (1954), Зелено со ѕверови (1956), кои веднаш го исфрлаат во преден план како еден од најталентираните и најоригиналните млади американски поети чија необична поезија во себе вклучува експерименти што дотогаш не се видени и прочитани во современата американска поетска традиција. По првите книги следуваат и Пијан во печката (1960), Подвижна цел (1963), Вошки (1957), Носач на скали (1970), за која е награден со престижната Пулицерова награда за литература, Бледите деца на рударот (1970, куса поетска проза), Записи за недовршена музичка придружба (1973), Цветот компас (1977), Куќи и патници (1977, куса поетска проза) и други. За својот поетски опус ги има добиено уште и престижните американски награди: Танинг, Болинген, наградата на Американската поетска академија (1974), Рут Лили и Ланан за животно дело. На крајот од 1970-те Мервин се сели на Хаваите каде ја надградува својата поезија со нови искуства и слики како резултат на што се појавуваат збирките Откривање на островите (1982), Отворање на дланката (1983), Дожд во дрвајата (1987), Патувања (1993), како и збирка куси прозни и есеистички записи Неврамени оригинали (1982). Покрај тоа што е извонредно плоден поет, Мервин е и неуморен преведувач, за што го има добиено највисокото признание за превод во САД на американскиот ПЕН клуб (1979).

Блаже Конески

Pоден е во с. Небрегово, Прилепско, на 19. 12. 1921, почина во на 7. 12. 1993 година. Филолог, поет, универзитетски професор. Најистакната фигура на македонистиката во периодот по ослободувањето на Македонија. Бил член на Комисијата за кодификација на македонскиот литературен јазик и нејзин најистакнат претставник (составувач на најголем дел од првиот Македонски правопис, 1945, и на проширеното издание Македонски правопис со правописен речник, 1950 година). Творец на основоположничките трудови на македонскиот јазик (граматиката, речникот, историјата, историската фонологија). Основното образование го почнува во родното село на неполни шест години за да не згасне училиштето поради недоволен број ученици. Откако го завршил првото оддлеление, семејството се преселува во Прилеп, па таму го завршува осумгодишното школување. Средното образование го продолжува, поради укинувањето на гимназијата во Прилеп, во гимназијата во Крагуевац и матурира во 1939 година. Таму се вклучува во литературниот живот на гимназијата, станува уредник на училишното списание Подмладак, пишува песни на српски јазик, а веќе во почетокот на 1939 настанува кај него смена на јазикот и почнува да пишува на македонски. Првата песна на македонски му е Писмо до една мајка (по углед на соодветна песна од Мајаковски). По наговор од другарите и желба од родителите, образованието го продолжува на Медицинскиот факултет во Белград. Но, само по еден семестар поминато на него сфаќа дека негов интерес не е медицината. Веќе во летниот семестар на 1940 г. се префрла на Филозофскиот факултет, на славистика и избира ретка комбинација: југословенска литература под А, а под Б руска литература и руски јазик. Привлечен од поезијата на некои полски поети (Мицкјевич, Словецки и др.), посетува факултативен курс по полски јазик. Со времето на студиите во Белград се сврзува и неговото откривање на народното творештво на Марко Цепенков, објавувано во познатиот бугарски Зборник за народни умотворенија. Запознавањето со овој материјал му помага да направи уште како студент нацрт на граматика на македонскиот јазик и опис на прилепскиот говор. Добар дел од овие негови белешки се искористени, по ослободувањето, во оформувањето на неговата Граматика (1952, 1954) и монографијата Прилепскиот говор (1948). Започнувањето на Втората светска војна на просторите на Југославија во 1941 г. му го оневозможува школувањето во Белград, па е присилен да ги продолжи студиите на Универзитетот во Софија. Тука му се признаени трите семестри од Белград и дипломира во 1944 г. Работејќи на семинарска работа за делото на надежниот славист Димитар Матов, тој доаѓа до значајни податоци за развојот на македонскиот јазик. Меѓу другото, се запознава со обемната рецензија на Александар Теодоров-Балан за делото на Крсте Мисирков, За македонцките работи. И покрај упорното инсистирање да дојде директно до ова знаменито дело за македонската посебност, тоа не му се овозможува. Но, мислата да се запознае поподробно со него не го напушта. Го користи првиот можен случај по Ослободувањето, кога општествените услови се изменети, да го побара делото. Во јуни 1945 г. оди во Софија, ја добива книгата, прави белешки и ја објавува веднаш во печатот опширната статија Една македонска книга и со тоа врши прва популаризација на Мисирков кај нас. Есента 1944 г., уште пред целосното ослободување на земјата, тој е веќе во привремениот државен и политички центар на слободната територија во с. Горно Врановци, Велешко. Тука е тој преведувач, коректор и лектор на весниците и другите публикации, тука тој држи пред поширок аудиториум културни и општествени дејци неколку предавања за развојот на македонскиот јазик и за неговиот литературен лик. По ослободувањето Конески е назначен за лектор на Македонскиот театар: преведува помали текстови за игра на сцената и пиесата Платон Кречет од Александар Корнејчук, со која на 3 април 1945 г. беше означена дејноста на Драмата на МНТ со целовечерна претстава, а ја пишува и актуелната едночинка Гладна кокошка просо сонуе, со која во Театарот беше пречекана Новата 1945 г. Пред пошироката јавност се претставува во мај 1945 г. со предавањето Македонската литература и македонскиот литературен јазик на Народниот универзитет во Скопје. Од пролетта 1945 г. тој е на работа во Министерството за просвета, учествува во многу акции од областа на просветата и културата, како и во основањето на Филозофскиот факултет во Скопје. Еден е од основачите на Филозофскиот факултет (1946), на Институтот за македонски јазик Крсте Мисирков (1953), на МАНУ (1967, прв претседател), на Друштвото на писателите на Македонија (1947, прв претседател), на Друштвото (Сојузот) за македонски јазик и литература (1954), на Македонскиот славистички комитет (1963), на сп. Македонски јазик (1950, прв главен и одговорен уредник) и др. Декан на Филозофскиот (Филолошкиот) факултет во Скопје, ректор на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје (1958- 1960). Член на академиите на науките на Хрватска (1962), Србија (1963), Словенија (1963), Босна и Херцеговина (1969), а потоа и на Војводина и на Црна Гора, како и на Австрија и Полска. Почесен доктор на универзитетите во Чикаго (1968), Вроцлав (1970), како и на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје. Носител е на Његошевата и на Хердеровата награда, на наградите АВНОЈ, Скендер Куленовиќ, Сојузот на писателите на СССР и др. Својот однос кон личноста и делото на Конески, македонската научна и културна јавност го покажа со именувањето на Филолошкиот факултет во Скопје со неговото име и со основањето на Фондацијата за македонски јазик Небрегово. Дела: Граматика на македонскиот литературен јазик (И 1952, ИИ 1954), Речник на македонскиот јазик (И 1961, ИИ 1965, ИИИ 1966, редактор), Историја на македонскиот јазик (1965), Историска фонологија на македонскиот јазик (Хајделберг, 1983, на англиски; Скопје, 2001, на македонски). Автор и на многу други значајни трудови: Македонските учебници од 20 век – Еден прилог кон историјата на македонската преродба (1949), Прилепски говор (1949), Македонската литература во 20 век – Краток преглед и текстови (1950), За македонскиот литературен јазик (1952), Вранешнички апостол (1956), Јазикот на македонската народна поезија, (1971), Беседи и огледи (1972), Македонскиот 19 век. Јазични и книжевно-историски прилози (1986), Ликови и теми (1987), Македонски места и имиња (1991). Негови се и стихозбирките: Земјата и љубовта (1948), Песни (1953), Везилка (1955), Стерна (1966), Ракување (1969), Стари и нови песни (1979), Чешмите (1984), Собрани песни (1987), Средба во рајот (1988), Црква (1988), Златоврв (1989), Сеизмограф (1989), Црн овен (1993). И препевите: Горски венец од Његош (1947), Лирски интермецо на Х. Хајне (1952), Отело на В. Шекспир (1953), Крштевање на Савица од Ф. Прешерн (1980), како и песни од Александар Блок, Адам Мицкјевич, Владимир Мајаковски, Десанка Максимовиќ и др.

Песна:Ангелот на Света Софија

Ханс Магнус Енценсбергер

Eден од најпознатите современи германски писатели. Неговата поезија е окарактеризирана како алхемија на обичните елементи на говорниот јазик. Ханс Магнус Енценсбергер (роден на 11. 11. 1928 г. во Кауфбојрен е германски писател и поет, преведувач и уредник. Има пишувано и под псевдонимот Андреас Талмаер. Живее во Минхен. Учел литература и филозофија на универзитите во Ерланген, Фрајбург и Хамбург, како и на Сорбона во Париз, каде и докторира во 1955 година на тема Поезијата на Клеменс Брентано. До 1957 година, работи како уредник во радио во Штудгарт. Учествува на неколку собири на Групата 47. Еден период минува во Кастрова Куба. Меѓу 1965 и 1975 година го уредува списанието Курцбуцх (Распоред). Од 1985 уредник е на престижната едиција книги Дие Андере Библиотхек (Другата библиотека), кои се издаваат во Франкфурт и кои досега вклучуваат повеќе од 250 наслови. Енцесбергер е основач на месечникот Транс Атлантик. Неговото творештво е преведено на повеќе од 40 јазици. Во најголем дел од неговите песни, Енценсбергер користи саркастичен и ироничен тон. Многу од неговите песни се инспирирани од класните односи и граѓанскиот немир. Иако е првобитно поет и есеист, често има кратки излети во светот на театарот филмот, операта, радио драмата, репортажата, преведувањето, а автор е и на неколку романи и книги за деца. Австралијанскиот писател Родерик Гејтс го опишува Енцесбергер, покрај Рудолф Бардо, како еден од ретките левоориентирани Германци што успеале да го предвидат падот на комунизмот и распадот на СССР. (Судења од минатото, Глобално ехо.) Награди и признанија: 1963 – Награда Георг Бихнер, 1985, Награда Хајнрих Бел, 1993 – Награда на мирот Ерих Марија Ремарк, 1998 – Награда Ханријх Хајне, 2002 – Награда на Принцот од Астурија за комуникации и хуманост, 2006 – Награда Д’Ануцио за севкупен опус. Значајни дела: Одбрана на волците, песни, 1957, Политика и криминал, есеи, 1964, Азбука за слепи, 1964; Германија, Германија, меѓу другото, 1967 Сослушување во Хавана, проза, 1970, Разговори со Маркс и Енгелс, есеи, 1970, Мавзолеј – балади од историјата на прогресот, 1975; Пропаста на Титаник, епска поема, 1978, Музиката на иднината, раскази, 1991, Ќерката на Воздухот, драма, 1992, Каде беше Роберт?, роман, 1998, Ѓаволовиот број, роман, 1999, Раскази 1950-2005, 2006.

Ежен Гилвик

Pоден е на 5. 8. 1907, починал на 19. 3. 1997 година. Еден од најважните француски поети од втората половина на 20 век. Професионално се претставува само преку своето презиме Гилвик. Роден е во Карнак, Бретања. Откако добива диплома по математика во 1926 година, влегува во администрацијата на Азак, а подоцна е дел и од Министерството за финансии и економија. Станува симпатизер на комунистите уште во текот на Шпанската граѓанска војна, поради што од 1942 година станува и активен член на Комунистичката партија. Тука се поврзува со Пол Елијар. На партијата ì останува верен с до 1980 година. Во неговото творештво, Гилвик останува доследен на своите сфаќања за светот. По еден период на отпор, на бунт против социјалниот и општествен поредок, тој го започнува својот обид да го скроти светот и неговата тишина. Се противи на метафизикиот приод кон творештвото и пишува концизно, искрено, страсно и сугестивно. Речиси и да не употребува метафори. Во поезијата на Гилвик нивното место го заземаат компарациите. Во 1976 година Гилвик ја добива Големата поетска награда на Француската академија, а со национално признание од ваков карактер се здобива во 1984 година. Неговата поезија е тешка, густа и натопена со голема љубов кон луѓето, растенијата, животните, кон основните материи на животот (оган, светлина, плима и осека). Дела.: 31 сонет, 1954; Карнак, 1961; Сфери, 1963; Водоземни, Град, Евклидиски и др.

Песна:Напоредни линии

Наградата „Златен венец“ е една од најзначајните интернационални награди за поезија во светот.

Наградени Поети

Керол Ен Дафи

Амир Ор

Ана Бландијана

Адам Загајевски

Чарлс Симиќ

Маргарет Атвуд

Беи Дао

Адонис

Ко Ун

Хосе Емилио Пачеко

Нанси Морехон

Васко Граса Моура

Хусто Хорхе Падрон

Љубомир Левчев

Махмуд Дарвиш

Фатос Арапи

Вилијам Стенли Мервин

Томас Транстромер

Славко Михалиќ

Шејмас Хини

Едоардо Сангвинети

Ив Бонфоа

Лу Јуан

Макото Оока

Јехуда Амихај

Тед Хјуз

Генадиј Ајги

Ференц Јухас

Јосиф Бродски

Томас Шапкот

Десанка Максимовиќ

Тадеуш Ружевич

Јанис Рицос

Ален Гинзберг

Андреј Вознесенски

Никита Станеску

Сачидананд Хирананд Ватсјајан – Агјеј

Блаже Конески

Мирослав Крлежа

Ханс Магнус Енценсбергер

Рафаел Алберти

Ежен Гилвик

Артур Лундквист

Леополд Седар Сенгор

Фазил Хисни Дагларџа

Пабло Неруда

Еуџенио Монтале

Вистан Хју Одн

Мак Диздар

Миодраг Павловиќ

Ласло Наѓ

Роберт Рождественски

Булат Окуџава

Томаж Шаламун

Монгани Вали Сероте

Матеја Матевски

Керол Ен Дафи

Амир Ор

Ана Бландијана

Адам Загајевски

Чарлс Симиќ

Маргарет Атвуд

Беи Дао

Адонис

Ко Ун

Хосе Емилио Пачеко

Нанси Морехон

Васко Граса Моура

Хусто Хорхе Падрон

Љубомир Левчев

Махмуд Дарвиш

Фатос Арапи

Вилијам Стенли Мервин

Томас Транстромер

Славко Михалиќ

Шејмас Хини

Едоардо Сангвинети