Браќа Миладиновци

Вера Чејковска

Македонски поет, физичар, есеист и преведувач. Родена во 1954 г. во Скопје, Република Македонија. Дипломирала физика на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје, завршила постдипломски студии по физика на внатрешноста на Земјата на Универзитетот во Загреб, се стекнала со титулата доктор на физички науки на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје. Работи во Сеизмолошката опсерваторија при Природно-математичкиот факултет на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје, почнувајќи од 1980 г. Член на Македонскиот П.Е.Н. центар, на Друштвото на писателите на Македонија, на Друштвото на физичарите на Македонија и на Здружението на инженерите по физика на Македонија. Поранешен секретар на Македонскиот П.Е.Н. центар (2006 – 2008 г.). Поранешен член на редакцијата на Ревијата на Македонскиот П.Е.Н. центар (1996 –2000 г.) и нејзин главен уредник (2006 – 2009 г.). Поранешен член на редакцијата на списанието Стожер на Друштвото на писателите на Македонија (1998 – 2000 г., 2002 – 2004 г.). Еден од редакторите на две монографски изданија за Природно-математичкиот факултет на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје. Изворно, на македонски јазик, ги објавила поетските книги: Човек и врата (Скопје, едиција Алфа, 1975 – награда „Млада Струга“–1976); Множење на словото (Скопје, Наша книга, 1986); Опит (Скопје, Македонска книга, 1992 – награда „Кочо Рацин“); Отсуството на Благиот (Скопје, Македонска книга, 1993; избор); Рабови (Скопје, Матица македонска, 2007 – награда „Ацо Шопов“), Отсуството на Благиот II (Битола, Микена, 2008; избор; 78-ми том од 130 тома Македонска книжевност). Избор од нејзината поезија објавен е засебно, во превод на албански јазик: Leximi i dritës (Читање на светлината; Скопје, Бата прес, 2000). Нејзините песни се преведувани и на петнаесетина други јазици и застапувани во антологии и избори на македонската поезија, печатени во Република Македонија и странство.Досега за нејзината поезија се напишани триесетина засебни текстови од дваесетина познати македонски критичари, во коишто истата, од самите почетоци, е оценета како „радикално антитрадиционална во однос на целокупната македонска поезија“ и означувана како „квантна поезија“, „ноезис-и-поиезис“, „поезија на холограми“, „поезија на гатанката“ (Георги Старделов), „нов сензибилитет“ (Милан Ѓурчинов, Матеја Матевски), „поетика на преустројства“ (Ката Ќулавкова) … Нејзините научни трудови (на македонски или англиски) вклучуваат монографии, статии и енциклопедиски одредници од сеизмологијата. Во домашни списанија, антологии и други изданија објавени се нејзини книжевни есеи и есеи на врската наука–уметност, како и книжевни или научни преводи од англиски, руски, српски или бугарски.

Весна Ацевска

Родена е во Скопје на 10. 11. 1952 г. Поет, раскажувач и преведувач. Завршила Филолошки факултет во Скопје. Работи во весникот Република, а од 1992 работи како лектор во Институтот за национална историја во Скопје. Член е на ДПМ (1991). Се занимава и со преведување и го препева финскиот еп Калевала, за што ја доби наградата за препев Григор Прличев (2000). Во своите стихови Ацевска се противставува на традицијата на женското пеење и на феминизираниот лиризам во кој доминира една исповедна и субјективна интонација. Дела: збирки поезија: Подготовки за претстава (1985), Карпа за скок (1991), Котва за Ное (1994) и Неред во огледалото 1996); романи: Лавиринт (1992), Рок видри (1993) и Скалила во зеленилото (1994).

Ристо Лазаров

Роден на 3 октомври 1949 година во Штип. Завршил југословенска книжевност со македонски јазик на Филолошкиот факултет во Скопје. Работи како новинар. Бил генерален директор на Новинската агенција Танјуг. Бил и главен уредник на меѓународното списание Балкан форум во кое свои прилози објавуваа Гинтер Грас, Чеслав Милош, Јосиф Бродски, Ханс Магнус Енцесбергер, Лешек Колаковски, Адам Михник и други врвни интелектуалци од целиот свет. Од 1997 година е директор и главен уредник на националната телевизија Телма. Член е на Друштвото на писателите на Македонија од 1972 година. Претседател е на Македонскиот ПЕН центар. Добитник е на повеќе книжевни награди и признанија: “Млад борец” (1972), “13 ноември” на градот Скопје (1980), наградата на МРТВ за најдобра книга за деца меѓу две Струшки вечери на поезијата (1987), наградата “Ацо Шопов” на ДПМ за најдобра поетска книга (2006) наградата “Браќа Миладиновци” на СВП (2008). Во 2000-та година беше лауреат на Празникот на липите во Скопје, а во 2010 година е награден со Книжевното жезло и со наградата Велја кутија на Македонските духовни конаци. Пишувал театарска критика, а објавил и повеќе препеви, критики и есеи. Досега на македонски јазик ги објавил следните книги поезија: Ноќна птица во паркот (1972), Јана (1980), Грозен кикот (1983), Капки кисела вистина (1985), Лет(о) преку океанот (1988), Горјан во Дорјан (1988), Одрони, избор (1988), Точка на вриење (1990), Од Битола појдов (1993), Одвајнадежна (1993), Силјан штркот уште еднаш ја облетува Македонија (1995), Јаве, избор (1998), Херакле (1998), Колумбо (2000), Тројца за преферанс (2001), Одмолчена (2003), Ненадејна (2005), Чехопек (2006,2007), Среде (2008), Жива рана, избор (2008), Сонот на коалата (2009), Избрани дела во четири тома (2009), Поезија, избор (2010), Кревалка (2011), Ситночекорка (2012). На странски јазици му се објавени следните книги: Siljan the Stork Flies Over Macedonia Once Again (1996), История болезни (Москва, 1996), Јавне песме (Просвета, Београд,2003), Силян Щьрка още ведньж лети над Македония (Софија, 2006), Е Beftë (на албански,2006), Herakleј (Љубљана, 2006), Cechovabeni (Брно, 2007), Shoes for My Father, Перт, Австралија (2010); Циклуси од поезијата на Ристо Лазаров се објавени на германски, француски, шведски, турски, романски, унгарски и други јазици. Застапуван е во сите релевантни антологии на современата македонска поезија. Преведува од англиски, српски и бугарски јазик. Превел книги поезија од Чеслав Милош, Карл Сандберг, Георги Константинов, Абдулах Сидран, Горан Бабиќ и други автори.

Братислав Ташковски

Роден е во Скопје, 1960 г. Поет, раскажувач, публицист, новинар, редактор на Македонско дело и на литературниот месечник АКТ и Форум плус. Студирал новинарство на скопскиот Универзитет Кирил и Методиј. Бил претседател на Советот на меѓународната поетска манифестација „Струшки вечери на поезијата“. Дела.: Прсти во облаците (1987), Бикови во мојот крвоток (1989), Опасна хартија (1991), Ангелот и жената муза (1994), Демоника, Мојот кинески меч (2001), Попладнето на еден оптимист (2003), Песни од минатиот век (2004), Гола земја (2005), Големата љубовна песна (2006).

Петар Т. Бошковски

Петко Дабески

Роден во с. Волковија, Тетовско на 15. 10. 1939 година, електроинженер, поет, антологичар и општественик. Завршил гимназија во Тетово и дипломирал на Електротехничкиот факултет во Белград. Работел на проектирање, изградба и експлоатација на високонапонски разводни постројки и хидроелектрични централи. Бил претседател на Општинското собрание на Тетово. Првите песни ги објавил во 1955 г. Дела: Третиот потег, Скопје, 1982; Слободен удар, Скопје, 1983; Четврта кордината, Скопје, 1987; Параболи, Скопје, 1989; Четврта координата, Београд, 1989; Невестински ковчег, Скопје, 1991; Минијатури, Скопје, 1996; Надвор од опитот, Скопје, 1996; Нешта над зборовите, Скопје, 1997; Чувари на калето, Скопје, 1998; Покров од зборови, Скопје, 1999; Не е се΄ хаику, Скопје, 1999 (хаику поезија); Наивности, Скопје, 2001 (песни во проза); Каприча за лира и гајде, Скопје, 2002; Антологија на македонската хаику поезија, Скопје, 2003; Сноп параболи, Скопје, 2004.

Ефтим Клетников

Роден е во Негрево на 6. 11. 1946, поет, есеист, критичар, преведувач (Пушкин, Лермонтов, Расин, Валери). Дипломирал на Филозофскиот факултет во Скопје. Бил директор на СВП. Во поезијата на Клетников, пишува В. Урошевиќ, има многу восхит, празнување, славење на блесокот и сјајот, но зад тоа мноштво од светли и химнични емоции се наѕира секогаш едно темно претчувство, едно ескалативно навестување на темнината. Дела: Модер вир, 1977; Зраци и самраци, 1978; Окото на темниот, 1980; Песни за Огнен, 1983; Икра и крило, 1984; Гласови, 1987; Триок, 1989; Магновенија, 1992; Маж и жена со лице спроти ѕвездите, 1994; Прасјај, 1995; Троја, 1996; Живиот камен и др. Автор е и на книгите со есеи и критика Орион, 1986; Јатка; Во потрага по целината, како и на неколку антологии на македонската поезија. Застапуван е во повеќе антологии на современата македонска поезија.

Јован Котески

Роден е во с. Присовјани, Струшко, на 14. 1. 1932, а почина во Скопје на 12. 7. 2001г. Поет и новинар. Завршил средно образование. Работел како новинар во Радио Скопје. Бил претседател на Советот на СВП, член на Македонскиот ПЕН центар и член на ДПМ (1958). Дела: Насмевка пред зорите (1958), Земја и страст (1958), Злодоба (1963), Тежина (1965), Пеплосија (1966), Сенки (1972), Зелени порти (1975), Хераклеја (1978), Поморија (1981), Бденија и сновиденија (1982), Полилеј (1983), Плодови (1984), Тапија (1985), Живожарица (1990), Сончева белегија (1990), Морници(1991), Глувчето со двоглед (поезија за деца, 1991), Ралица (1992), Злодоба (1992), Лелејка (1994), Самотија (1994), Празник (библиофилско издание во ракопис, 1995), Трагач (поема, 1995), Решетки (1996), Приќе (1997), Разор (1999), Картечница(2000).

Светлана Христова-Јоциќ

Родена е во Ресен на 27. 2. 1941 г. Поет, прозаист, писател за деца и есеист. По основното училиште во Охрид и Учителската школа во Битола, дипломирала на Катедрата за педагогија на Филозофскиот факултет во Скопје (1967) и, по четиригодишната учителска дејност во охридските села, работи како педагог на Клиниката за детски болести на Медицинскиот факултет во Скопје (1960- 1970), а потоа до пензионирањето како новинар во Образовната програма на Радио Скопје (1970-1995). Член е на ДПМ, негов секретар и претседател, претседател на Собранието на ДПМ и член на Македонскиот ПЕН центар. Иницијатор и прв главен и одговорен уредник на органот на ДПМ Стожер и идеен творец на поетската манифестација Празник на липите (1996). Соосновач и претседател на Меѓународната манифестација за уметничка и научна дејност Македонски духовни конаци (1999) и главен и одговорен уредник на нејзниот гласник Портал (од 2000). Учесник на повеќе поетски манифестации во земјата и во странство. Дела: поезија: Калесница (1970), Скришен ковчег (1974), Сињо (1980), Еа (1984), Зачатие (1990), Поетски устав (1992), Самечка ќелија (1993), С. Бесмртна (1996), Големата молитва (2000); поезија за деца: Алка за нишалка (1981); проза: Стровиште (1994); проза за деца и млади: Последната битка (1980), Македонска царица (1992), Гусларот (1993), Крста и монистрото (2003), Македонската царица и бисерот (2004); критичко-есеистичк книги: Кажано од троножец (2005), 111 прашања за Луан Старова (1908); избори: Душница (1993), Направи едно чудо (2008); антологии: Сонцето во македонската поезија (2003), Сто без една песна (2006), Александар Македонски во науката и свеста на потомците (2008).

Анте Поповски

Роден во Лазарополе, 3.6. 1931 година, а почина во Скопје, 1. 10. 2003 година – поет, есеист, препејувач, публицист, академик. Основното образование го завршил во родното село, гимназијата во Битола, а Медицинскиот факултет во Скопје, каде што се вработува како асистент. Извесно време работи како лекар во Дебар, но од 1955 година, кога од печат му излегува првата стихозбирка Одблесоци, ја напушта медицината и исцело се предава на поезијата. Член е на ДПМ (1956) и член на Извршниот совет на Македонија; директор на НИП Нова Македонија и на Вардарфилм во Скопје; потпретседател на Републичката комисија за културни врски со странство; претседател на ДПМ (во два мандата) и претседател на Советот на СВП (1966/67 и 1978/79). За редовен член на МАНУ е избран во 2000 година и е член на Светската академија на поезијата (2002). Препеал од разни јазици видни поети од Балканот и од Европа, меѓу нив и библиската Песна над песните’. Застапен е во сите антологии на македонската поезија, како и во Антологијата на светската поезија. Неговата поезија е преведена на повеќе јазици во светот. Еден е од најзначајните македонски поетски творци. Поет на епот и епопеите, на болните македонски и старословенски тажачки и елегии, поет на македонските тајнописи и родописи, на митскиот поетски говор вкоренет во источната, византиска и христијанска македонска поетска традиција. Македонија и нејзината трагична историска судбина е во средиштето на неговата поезија. Неа тој ја воздигна во мит. Добитник е на високи национални и меѓународни награди и признанија.
Дела: Одблесоци (поезија, 1955); Вардар (поезија, 1958); Самуил (поезија, 1963); Непокор (поезија, 1964); Камена (поезија, 1972); Тајнопис (поезија, 1975); Љубопис (поезија, 1980); Родопис (поезија, 1981); Сина песна (поезија, 1984); Глас од дамнината (публикација од литературно-историски и поетолошки карактер, 1986); Ненасловена (поезија, 1988); Оковано време (статии и коментари, 1991); Меѓу животот и знаците (есеи, 1991); Провиденија (поезија, 1995); Окото, светлините (есеи, 1996); Света песна (2001); Две тишини (2003). Составувач е на Светата земја на зборот (1995), антологија на јидиш поезијата, и на Орфеј и Исус: библиски мотиви во современата македонска поезија (2000).

Петре Бакевски

Роден е во Кавадарци, 5. 1. 1947 г. Поет, романсиер, раскажувач, публицист, театарски критичар. Работел како новинар, театарски критичар и уредник. Бил уредник на Културната рубрика на весникот Вечер и директор и главен уредник на книгоиздателството Детска радост при НИП Нова Македонија. Уредник во весникот Македонија денес. Член на ДПМ. Бил претседател на Советот на СВП. Дела.: Пат до летото (поезија, 1972), Земјољубец (поезија, 1975), Крикот на паунот (поезија, 1982), Премиери (театарски критики, 1983), Раскината мапа (поезија, 1984), Лицето на времето (поезија, 1985), Лица и маски (театарски критики, 1988), Замаглен поглед од несоници (поезија, 1990), Сенката на сонот (поезија,1990), Терра Магица (поезија, 1991), Живи ѕвезди (поезија, 1992), Низ златниот прстен на сонцето (поезија, 1994), Во сенката на мечот (поезија, 1994), Покосница (поезија, 1995), Сто сонети (1997), Вавилон (либрето за симфониска поема, 1997), Елегии (1998), Балади (1999), Гламни (новели, 2000), Црвен ветар (2001), Тешки облаци (2002), Зајазлен камен (2002), Скрб (записи, 2003), Мојата Итака (поезија, 2003), Еден гавран (раскази, 2002), Два гаврана (раскази 2002), Јато (повести, 2003), Црно јагне, див Балкан (роман, 2004). Автор е на неколку драми.

Раде Силјан

Роден во Жван на 16.  4. 1950 година, поет, есеист, критичар, антологичар, учебникар, преведувач, издавач. Завршил Филолошки факултет на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје. Работел како новинар, потоа уредник во Радио Скопје. Бил директор на книгоиздателството Македонска книга и основач и директор на книгоиздателството Матица македонска во Скопје. Составувач е на неколку антологии на македонската поезија и проза. Претседател на ДПМ (од 2008). Дела.: Третиот лик на времето, поезија, 1975; Сенки на јавето, поезија, 1980; Пронајден облик, критики и есеи, 1986; Дијалог со времето, критики и есеи, 1988; Гласник, поезија, 1989; Заѕидување на сенката, поезија, 1990; Магијата на зборот, критики и есеи, 1991; Прилози за наставата по литература, во пет книги 2000; Гласот на предците, поезија, 2001; Романтизам, студија, со П. Гилевски, 2003; Провев во татковината, избор од поезијата, 2004; Горчлив вилает, поезија, 2006.

Славко Јаневски

Роден е во Скопје на 11. 1. 1920 и почина во Скопје на 30. 1. 2000 година . Поет, раскажувач, романсиер, есеист, сценарист, сликар. Мошне рано почнал да се занимава со литература и сликарство. Учесник е во НОБ. Како припадник на Третата македонска ударна бригада ги пишува стиховите Крвава низа, објавени веднаш по Ослободувањето. Од јануари 1945 година ја уредува првата периодична публикација за деца на македонски јазик Пионер. Бил главен уредник на списанијата за литература и уметност Нов ден и Современост, на литературната ревија Хоризонт и на хумористично-сатиричниот весник Остен. Голем дел од својот живот го поминал како уредник во издавачките куќи Кочо Рацин, Македонска книга и Наша книга. Бил еден од основачите на Друштвото на писателите на Македонија (1947) и негов претседател; претседател на Советот на Струшките вечери и на Рациновите средби, како и еден од основачите на МАНУ. Неговите дела се преведувани на сите јужнословенски и на многу други јазици во светот. Застапуван е во македонски, европски и во светски антологии. Автор е на првиот роман и на првата повест во македонската литература и на еден од најобемните опуси во македонската книжевност. Во поезијата најзначајно му е делото Евангелие по Итар Пејо; во детската книжевност трилогијата Пупи Паф (Пупи Паф во Шумшул-град, Пупи Паф гледа од вселената и Пупи Паф господар на соништата); во прозата романсиерскиот опус Кукулино, во кој (во 10 тома) го следи историското ходочастие на Керубиновото племе низ цели 14 столетија, прикажано во хаос од пороци и очај, во обезглавеност и аспарченост, со меѓи на недоразбирања и меѓусебна спротиставеност. о неговото творештво роникнуваат историјата и митот, еалноста и фантастиката. Атор е на две филмски сценарија на ликовни изложби. Добитник и на високи национални угословенски и други награди и ризнанија од областа на литературата филмот.
Дела: Крвава низа (поезија, 1945); Пруга а младоста (со Ацо Шопов, поезија, 1946); Пионери, пионерки, бубачки и шумски ѕерки (поезија за деца, 1946); Распеани укви (поезија за деца 1946); Милиони џинои (поема за деца, 1948); Песни (1948); Улица (повест, 1950); Егејска барутна бајка (поезија, 1950); Лирика (1951); Село зад седумте јасени (роман, 1952); Шеќерна приказна (сказна за деца, 1952); Кловнови и луѓе (раскази, 1954); Две Марии (роман, 1956); Леб и камен (поезија, 1957); Месечар (роман, 1958); Сенката на Карамба Барамба (поезија за деца, 1959); Марсовци и глувци (поезија за деца, 1959); Горчливи легенди (патописна проза, 1962); И бол и бес (роман, 1964); Стебла (нова верзија на Село зад седумте јасени, роман, 1965); Евангелие по Итар Пејо (поезија, 1966); Црни и жолти (поезија за деца, 1968); Каинавелија (поезија, 1968); Тврдоглави (роман, 1969); Омарнини (раскази, 1972); Ковчег (раскази, 1976); Оковано јаболко (поезија, 1979); Астропеус (поезија, 1980); Змејови за игра (поезија, 1983); Легионите на Свети Адофонис, Кучешко распетие и Чекајќи чума (трилогија под наслов: Миракули на грозомората 1984); Девет Керубинови векови (роман, 1986); Песји шуми (поезија, 1988); Чудотворци (роман, 1988); Рулет со седум бројки (роман, 1989); Пупи Паф (проза во стихови за деца, 1992); Зад тајната врата (раскази, 1993); Палетата на проклетството (поезија,1995); Континент Кукулино (проза,1996); Пупи Паф во Шумшул – град (книга за деца, 1996); Пупи Паф гледа од вселената (1996); Пупи Паф господар на соништата (1996); Додека спиеја кртовите (поезија, 1998). Постхумно објавени: Депонија (роман, 2000), И петто годишно време (раскази, 2001), Измислена тврдина(поезија, 2002), како и Галерија универзум И (книга на есеи, огледи, полемики).

Лилјана Дирјан

Родена е 1953 година во Скопје. Дипломирала на Филолошкиот факултет. Била на студиски престој во Париз, како стипендист на француската Влада и Фондацијата Губелкијан. Ги објвила книгите поезија: Природна појава (Мисла 1980), Жива мера (Наша книга, 1985), Пелин поле (Мисла 1989), Цхамп д’абисинтхе, (на француски јазик), 1996, кај издавачот Ест Љуест Интернатионалес, Париз и Тешка свила (Матица македонска 1997). Добитник е на наградите Студентски збор (1980) и „Браќа Миладиновци“ (1985). Преведувана е на повеќе јазици и застапена во бројни антологии на македонската современа поезија. Една од оснивачите и членка на Независните писатели на Македонија.

Тодор Чаловски

Роден во Гостивар на 23. 8. 1945 година. Поет, литературен критичар, есеист и преведувач. Основно образование завршил во Галичник, гимназија учел во Скопје и во Гостивар, а дипломирал на Филолошкиот факултет на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје. Работел како новинар во весниците Студентски збор, Вечер и Нова Македонија, во Радио Скопје, како уредник на Културна редакција и на Секторот за култура, литература и за уметност, а бил и заменик одговорен уредник на Радио 2000 и уредник-коментатор во Македонското радио. Учествувал во уредувањето на списанијата Белези и Разгледи. Бил главен уредник на ревијата на ДПМ Стожер, член (од 1969), секретар и претседател на Друштвото на писателите на Македонија и член на Советот на СВП. Основач е на Книжевната колонија во Галичник. Бил претседател на Собранието на ДПМ. Член е на Македонскиот ПЕН-центар. Дела: Ноќ во која те нема (поезија, 1969), Ноќен часослов (поезија, 1971), Сердарски болести (поезија, 1975), Ѕвезда во човек (поезија, 1981), Јадро (поезија, 1984), Праг (поезија, 1988), Маѓосна меѓа (поезија, 1989), Прониз (поезија, 1994), Дарови (поезија, 1994), Галица (поезија, 1996), Будна куќа (поезија, 1998), Песни (1998), Критички видувања (есеи и критики, 1998), Глас крепител (поезија, 2000), Обден (поезија, 2002). Коавтор е на публикацијата Литературен преглед (осврти и прикази, 1980-1985).

Адем Гајтани

Роден во Подуево, Косово на 21. 8. 1935, починал во Скопје, 19. 3. 1982 г. Тој е поет и преведувач. Дипломирал на Правниот факултет во Скопје (1961). Со книжевна дејност се занимавал од 1955 г. Соработувал во весниците и списанијата на албански јазик, бил новинар на весникот Рилиндја и уредник на културната рубрика на в. Флака е Влазлримит. Бил член на ДПМ. Автор е на повеќе збирки поезија на албански јазик. Преведувал од албански на македонски (И. Кадаре, Р. Кукај и др.) и од македонски и српски и хрватски на албански јазик. Меѓу другото, на албански ги превел: Пустина од Ѓ. Абаџиев, Пасквелија од Ж.Чинго, Години несоница од Т. Момировски и книги со избор од поезијата на М. Матевски. Добитник е на наградата на Струшките вечери на поезијата „Браќа Миладиновци“ (1982, посмртно) за стихозбирката Лебедова песна.Дела: Светлина на срцето (1961); Морска школка (1966); Ниту птица, ниту дрво (1973); В сон песна (1975); Од цвет до цвет (1975); Едно трето време (1977), Морска ѕвезда (1979); Песни (1980); Лебедова песна (1982). Преводи и препеви: Стихови и раскази од писатели на албанската народност во Македонија (Скопје, 1973, со Александар Поповски); Ти песно, ти далечна песно (Скопје, 1973, со Гане Тодоровски).

Милован Стефановски

Поет, раскажувач, преведувач. Роден на 26. 8. 1952 година во Ресен. Завршил Филолошки факултет во Скопје. Професионално се занимавал со новинарство. Работел во Нова Македонија, во весникот Република и во Министерството за информации на Македонија. Во периодот од 1987 до 1991 година на универзитетот во Крајова (Романија) и Истанбул (Турција) предавал македонски јазик. Бил претседател на ДПМ. Член на ДПМ од 1980 година. Автор е на книгите: „Ѕид пред бескрајот“ (поезија, 1978), „Вардач крај Вардар (поезија, 1984), „Привремен распоред“ (поезија, 1991), „И паѓањето е лет“ (роман, 1994), „Потонски скали“ (раскази, 2000), „Летот на митската птица“ (поезија, 2000). Добитник е на повеќе награди.

Атанас Вангелов

Роден во Богданци, Гевгелиско на 6. 2. 1946, писател – поет, раскажувач, романсиер, драмски автор, есеист, преведувач, публицист, научен работник, универзитетски професор по Теорија на литературата. Дипломирал, магистрирал и докторирал на Филолошкиот факултет во Скопје на Катедрата за југославистика. Тема на магистратурата: Артизмот и современата македонска литература (1977), а тема на докторската дисертација му е: Семантичките фигури во македонската народна поезија (1982). Вработен е на Филолошкиот факултет во Скопје како редовен професор по Теорија на литературата. Ги предава уште предметите: Нова хрватска литература, Стилистика, Стилистика и реторика и Историја на југословенските литератури. Бил продекан и декан на Филолошкиот факултет во Скопје; бил претседател на Советот на Струшките вечери и пратеник во Народното собрание на РМ (1994-1998), кога е член и на Парламентарното собрание на Советот на Европа во Стразбур. Од 2004 година бил амбасадор на РМ во Унгарија. Член е на ДПМ од 1967 година. Престојувал повеќепати во Франција на студиски престој и како лектор по македонски јазик и литература на Парискиот универзитет. За своите заслуги во ширењето на француската култура во РМ е одликуван (1995) од Француската влада со орденот Офицер на универзитетски палми. Дела.: Земјата на цветот, поезија, 1966; Препев на планината, поезија, 1970; Живеалиште, поезија, 1974; Глетки и привиденија, поезија, 1977; Песме/Песни, поезија, 1978; Строго доверливо, поезија, 1985; Траги, поезија, 1991; На безгласје глас, поема, 1994; Гласови и траги, поезија, 1995; Водопад, поезија, 1998; Див занес, роман, 2002; Мистер Порфирие, ТВ-драма, 1971; Неодредени лични заменки, драма, 1986; Артизмот и современата македонска литература, теоретска расправа; Литературни студии, критики, 1983; Решето, критики, 1985; Семантичките фигури во македонската народна лирика, фолклорна студија, 1987; Преписите на Божин Павловски, литературна полемика, 1992; Микрочитања, исказот и стварноста, литературна полемика, 1995; Морфологија на бо(љ)шевизмот, литературна полемика, 1998; Про ет контра – македонизми, 1998; Македонски писатели, критички портрети, 2004. Преводи: Цветан Тодоров, Поетика, 1990; Спроти екстремноста, 2000; Одродениот човек, 2001; Должности и наслади, 2004; Енциклопедиски речник на науките за јазикот од Дикро и Цветан Тодоров, 1994.

Ацо Шопов

Роден во Штип на 20. 12. 1923, починал во Скопје на 20. 4. 1982 година. Борец, поет и преведувач, есеист, прв уредник на Млад борец, уредник на повеќе литературни списанија во Македонија, амбасадор во Сенегал (1972-1976), претседател на поранешниот Сојуз на литературните преведувачи на Југославија. Член на Македонскиот ПЕН-центар, како и на ДПМ и тоа од неговото основање (1947). Тој е еден од најзаслужните што македонската поезија за релативно кусо време ги надмина колективистичките и соцреалистичките тонови. Со својот интимизам му ги отвори вратите на македонскиот поетски израз кон модернизмот. Критичарите неговото творештво го организираат во четири круга: првиот (1944-1950), кој почнува со неговата прва стихозбирка Песни, а завршува со На Грамос; вториот што го сочинува неговото творештво омеѓено со двете негови збирки Стихови за маката и радоста (1952) и Ветрот носи убаво време (1957); третиот што е главно во знакот на двете најзначајни стихозбирки Небиднина (1963) и Гледач во пепелта (1970) и четвртиот што е одбележан со двете последни книги Песни за црната жена (1976) и Дрво на ридот (1980). Книгата што направи пресвртницане само во творештвото на Шопов туку и во македонската литература воопшто, е збирката Стихови за маката и радоста. Имено, со неа поетски се разнишаа цврстите бедеми на дотогашниот соцреалистички модел на творење. Во таа 1952 година, контроверзната збирка на Шопов ја иницира, а потоа и ја разгоре декадата на конфронтација помеѓу реалистите и модернистите. Тие ќе спорат за природата на реалистичката уметност, за нејзината актуелност и за можноста т.е. неможноста за нејзино обновување во 20 век, за важноста на усвојувањето на уметничките откритија од западноевропските литератури, за светското искуство на авангардизмот и модернизмот. Вистинскиот Шопов како поет, сепак, излегува со стиховите од неговиот трет круг. Поимите небиднина и црно сонце од неговата поетска лексика с# уште ја чуваат својата мистична моќ и не престануваат да бидат предизвик и поттик за најразлични критички судови и дешифрирања. ДЕЛА: поезија: Песни (1944), Пруга на младоста (заедно со С. Јаневски, 1947), На Грамос (1950), Со наши раце (1950), Стихови за маката и радоста (1952), Слеј се со тишината (1955), Ветерот носи убаво време (1957), Небиднина (1963), Јус-универзум (1968), Гледач во пепелта (1970), Песни за црната жена (1976), Дрво на ридот (1980).

Гане Тодоровски

Роден во Скопје на 11. 5. 1929, а почина во родниот град на 22. 5. 2010 година. Поет, преведувач, есеист, литературен критичар и историчар, публицист, антологичар, културолог, редактор, фолклорист, театролог, сценарист, унив. професор, академик, амбасадор. Студирал на Филозофскиот факултет во Скопје, каде што дипломирал на групата за југословенски книжевности (1951). Пред и во текот на студиите работел како новинар. Сиот работен век го поминал како наставник на Филолошкиот факултет во Скопје, при Универзитетот Кирил и Методиј (1954-1992). Докторирал на темата Веда Словена и нејзините мистификатори (1965). На Филолошкиот факултет ги предавал предметите нова хрватска литература и македонската литература во 20 век. Член на Друштвото на писателите на Македонија од 1951 г. Бил со по два мандата секретар и претседател на ДПМ. Член на Македонскиот ПЕН-центар. Бил еден од основачите и претседател на Советот на Струшките вечери на поезијата (1971/72), и прв претседател на МААК (Движење за македонска акција) (1990-1991). Бил прв амбасадор на РМ во Руската Федерација (1994-1998). Член на МАНУ. Автор е на преку 220 наслови на книги од областите на поезијата, критиката, есеистиката, литературната историја, патописот, литературниот запис, публицистиката, историографијата, културологијата, препевот, антологичарството. Припаѓа на носечката поетска генерација автори што ја афирмираа современата македонска литература во светот. Преведен е со 24 одделни изданија на негови книги (главно поезија и есеистика) во повеќе земји низ светот (на албански, англиски, бугарски, влашки, грчки, есперанто, кинески, ромски, руски, српски, турски, хрватски, чешки и шведски јазик). Самиот тој, како препејувач и преведувач објавил преку 100 одделни изданија на автори што пишувале на албански, англиски, бугарски, грчки, руски, српски, хрватски, словенечки, турски, чешки, полски и украински јазик. Редактирал и издал избори и монографии за К. Миладинов, Рајко Жинзифов, Марко Цепенков, Кочо Рацин, Григор Прличев, Атанас Раздолов, Димо Хаџи Димов, Ѓорче Петров, Димитар Талев, Никола Вапцаров, Антон Попов, Михаил Сматракалев, Анѓелко Крстиќ и др. Објавил повеќе антологии од словенечката, хрватската, српската, бугарската, руската и албанската поезија на македонски јазик. Како вонсериска, водечка и раздвижувачка творечка фигура на македонската литература од втората половина на 20 век, чиишто дела суверено и супериорно се простираат во областа на литературната уметност и литературната наука, тој е појава со непроценлив и мисионерски придонес во современата културна историја на Македонија, со повеќестран опсег на креативни, научни и културолошки интереси; културен двигател на важни процеси на современата литературна, културна, научна и национална афирмација на Македонија. Дела: И. Збирки поезија: Во утрините, 1951; Тревожни звуци, 1953; Спокоен чекор, 1956; Божилак, 1960; Апотеоза на делникот, 1964; Горчливи голтки непремолк, 1970; Снеубавен ден, 1974; Скопјани, 1981; Неволици, неверици, несоници, 1987; Недостижна, 1995; Орач или воин, 2003 и Секало, кремен и трат, 2005. ИИ. Литературни записи: Претходниците на Мисирков, 1968; Трактати за сонцељубивите, 1974; Веда Словена, 1979; Антун Густав Матош, 1979; Маѓепсан мегдан, 1979; Подалеку од занесот – поблизу до болот, 1983; Со збор кон зборот, 1985; Поход кон Хеликон, 1987; Неодложни љубопитства, 1992; Зборот и непокорот, 1993; Возбудливиот здив на татковината, 1987; Сигнали до потомството, 1992; Слова за делниците, 1995; Заштита на судбината, 1995; Допири, 2000; Решки и шарки под ѕидовите на времето, 2001; Книга за Прличев, 2002; Книга за Џинот, 2003; Допирање на недопреното, 2003; Книга за Вапцаров, 2006; Книга за Рацин, 2007; Страници за македонофилството, 1994; Книга нашинска сиреч славјанска, 1994; Избрани дела на Гане Тодоровски во десет тома (И и ИИ. Поезија, ИИИ, ИВ и В. Преводи; ВИ и ВИИ. Македонската литература во 19 век; ВИИИ, ИЏ и Џ), Скопје, 2007.

Блаже Конески

Pоден е во с. Небрегово, Прилепско, на 19. 12. 1921, почина во на 7. 12. 1993 година. Филолог, поет, универзитетски професор. Најистакната фигура на македонистиката во периодот по ослободувањето на Македонија. Бил член на Комисијата за кодификација на македонскиот литературен јазик и нејзин најистакнат претставник (составувач на најголем дел од првиот Македонски правопис, 1945, и на проширеното издание Македонски правопис со правописен речник, 1950 година). Творец на основоположничките трудови на македонскиот јазик (граматиката, речникот, историјата, историската фонологија). Основното образование го почнува во родното село на неполни шест години за да не згасне училиштето поради недоволен број ученици. Откако го завршил првото оддлеление, семејството се преселува во Прилеп, па таму го завршува осумгодишното школување. Средното образование го продолжува, поради укинувањето на гимназијата во Прилеп, во гимназијата во Крагуевац и матурира во 1939 година. Таму се вклучува во литературниот живот на гимназијата, станува уредник на училишното списание Подмладак, пишува песни на српски јазик, а веќе во почетокот на 1939 настанува кај него смена на јазикот и почнува да пишува на македонски. Првата песна на македонски му е Писмо до една мајка (по углед на соодветна песна од Мајаковски). По наговор од другарите и желба од родителите, образованието го продолжува на Медицинскиот факултет во Белград. Но, само по еден семестар поминато на него сфаќа дека негов интерес не е медицината. Веќе во летниот семестар на 1940 г. се префрла на Филозофскиот факултет, на славистика и избира ретка комбинација: југословенска литература под А, а под Б руска литература и руски јазик. Привлечен од поезијата на некои полски поети (Мицкјевич, Словецки и др.), посетува факултативен курс по полски јазик. Со времето на студиите во Белград се сврзува и неговото откривање на народното творештво на Марко Цепенков, објавувано во познатиот бугарски Зборник за народни умотворенија. Запознавањето со овој материјал му помага да направи уште како студент нацрт на граматика на македонскиот јазик и опис на прилепскиот говор. Добар дел од овие негови белешки се искористени, по ослободувањето, во оформувањето на неговата Граматика (1952, 1954) и монографијата Прилепскиот говор (1948). Започнувањето на Втората светска војна на просторите на Југославија во 1941 г. му го оневозможува школувањето во Белград, па е присилен да ги продолжи студиите на Универзитетот во Софија. Тука му се признаени трите семестри од Белград и дипломира во 1944 г. Работејќи на семинарска работа за делото на надежниот славист Димитар Матов, тој доаѓа до значајни податоци за развојот на македонскиот јазик. Меѓу другото, се запознава со обемната рецензија на Александар Теодоров-Балан за делото на Крсте Мисирков, За македонцките работи. И покрај упорното инсистирање да дојде директно до ова знаменито дело за македонската посебност, тоа не му се овозможува. Но, мислата да се запознае поподробно со него не го напушта. Го користи првиот можен случај по Ослободувањето, кога општествените услови се изменети, да го побара делото. Во јуни 1945 г. оди во Софија, ја добива книгата, прави белешки и ја објавува веднаш во печатот опширната статија Една македонска книга и со тоа врши прва популаризација на Мисирков кај нас. Есента 1944 г., уште пред целосното ослободување на земјата, тој е веќе во привремениот државен и политички центар на слободната територија во с. Горно Врановци, Велешко. Тука е тој преведувач, коректор и лектор на весниците и другите публикации, тука тој држи пред поширок аудиториум културни и општествени дејци неколку предавања за развојот на македонскиот јазик и за неговиот литературен лик. По ослободувањето Конески е назначен за лектор на Македонскиот театар: преведува помали текстови за игра на сцената и пиесата Платон Кречет од Александар Корнејчук, со која на 3 април 1945 г. беше означена дејноста на Драмата на МНТ со целовечерна претстава, а ја пишува и актуелната едночинка Гладна кокошка просо сонуе, со која во Театарот беше пречекана Новата 1945 г. Пред пошироката јавност се претставува во мај 1945 г. со предавањето Македонската литература и македонскиот литературен јазик на Народниот универзитет во Скопје. Од пролетта 1945 г. тој е на работа во Министерството за просвета, учествува во многу акции од областа на просветата и културата, како и во основањето на Филозофскиот факултет во Скопје. Еден е од основачите на Филозофскиот факултет (1946), на Институтот за македонски јазик Крсте Мисирков (1953), на МАНУ (1967, прв претседател), на Друштвото на писателите на Македонија (1947, прв претседател), на Друштвото (Сојузот) за македонски јазик и литература (1954), на Македонскиот славистички комитет (1963), на сп. Македонски јазик (1950, прв главен и одговорен уредник) и др. Декан на Филозофскиот (Филолошкиот) факултет во Скопје, ректор на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје (1958- 1960). Член на академиите на науките на Хрватска (1962), Србија (1963), Словенија (1963), Босна и Херцеговина (1969), а потоа и на Војводина и на Црна Гора, како и на Австрија и Полска. Почесен доктор на универзитетите во Чикаго (1968), Вроцлав (1970), како и на Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје. Носител е на Његошевата и на Хердеровата награда, на наградите АВНОЈ, Скендер Куленовиќ, Сојузот на писателите на СССР и др. Својот однос кон личноста и делото на Конески, македонската научна и културна јавност го покажа со именувањето на Филолошкиот факултет во Скопје со неговото име и со основањето на Фондацијата за македонски јазик Небрегово. Дела: Граматика на македонскиот литературен јазик (И 1952, ИИ 1954), Речник на македонскиот јазик (И 1961, ИИ 1965, ИИИ 1966, редактор), Историја на македонскиот јазик (1965), Историска фонологија на македонскиот јазик (Хајделберг, 1983, на англиски; Скопје, 2001, на македонски). Автор и на многу други значајни трудови: Македонските учебници од 20 век – Еден прилог кон историјата на македонската преродба (1949), Прилепски говор (1949), Македонската литература во 20 век – Краток преглед и текстови (1950), За македонскиот литературен јазик (1952), Вранешнички апостол (1956), Јазикот на македонската народна поезија, (1971), Беседи и огледи (1972), Македонскиот 19 век. Јазични и книжевно-историски прилози (1986), Ликови и теми (1987), Македонски места и имиња (1991). Негови се и стихозбирките: Земјата и љубовта (1948), Песни (1953), Везилка (1955), Стерна (1966), Ракување (1969), Стари и нови песни (1979), Чешмите (1984), Собрани песни (1987), Средба во рајот (1988), Црква (1988), Златоврв (1989), Сеизмограф (1989), Црн овен (1993). И препевите: Горски венец од Његош (1947), Лирски интермецо на Х. Хајне (1952), Отело на В. Шекспир (1953), Крштевање на Савица од Ф. Прешерн (1980), како и песни од Александар Блок, Адам Мицкјевич, Владимир Мајаковски, Десанка Максимовиќ и др.

Петре М. Андреевски

Роден во с. Слоештица, Демирхисарско, на 25. 6. 1934 година, а почина на 25. 9. 2006 година во Скопје. Поет, романсиер, раскажувач, драмски автор. Долги години работи како уредник во Македонската радио-телевизија. Бил член на МАНУ, на ДПМ и на Македонскиот ПЕН-центар. Пишува стихови, раскази, романи, драми и филмски сценарија. Андреевски создаде дело што не само што ја смени свеста за литературата кај македонскиот читател, кое не само што иницира цели генерации што се угледуваа на тој модел, туку ја смени и македонската критичка свест. Својата вечна преокупација ја ситуира во родниот крај, но со тоа, не стана локален или регионален автор, зашто успеа преку универзализацијата на локалното, својот крај да го постави како центар на светот. Има широка читателска публика и неговата прозна композиција не е потпрена врз фабулата туку врз самиот чин на раскажувањето. Особено за романите (како едно време за романите на Стале Попов) се вели дека се најчитани, т.е. бестселери кај народот. Романот Пиреј македонската критика го прогласи за ремек-дело на македонската современа проза (исто онака како што збирката Дениција ја означи како химна на космичката љубов, химна на жената и татковината, и златна книга на македонскиот модернизам). Има објавено и две збирки стихови за деца (Шарам барам и Касни порасни). И во песните за деца Андреевски е поет на метафората и на алузијата, на јазичната игра и носталгичната медитација. ДЕЛА: збирки поезија: Јазли (1960), И на небо и на земја (1962), Дениција (1968), Дални наковални (1971), Пофалби и поплаки (1975), Вечна куќа (1987) и Лакримариј (1999); збирки раскази: Седмиот ден (1964), Неверни години (1974) и Сите лица на смртта (1994); романи: Пиреј (1980), Скакулци (1983), Небеска Тимјановна (1988), Последните селани (1997) и Тунел (2003); драми: Време за пеење, Богунемили (1984), Бежанци (2007, постхумно).

Миле Неделкоски

Роден е на 25, 10. 1935 година во Прилеп. Поет, романсиер, раскажувач, драмски писател. Бил уредник во издавачката куќа Култура. Член на ДПМ. Автор е на книгите: Срце од злато (поезија, 1963), Јужно лето (поезија, 1964), Улавиот од Преспа (поема, 1965), Јавачи на ветар (раскази, 1967), Пепелаши (роман, 1968), Еретикон-еротикон (поезија, 1969), Трненки (роман, 1972), Триумфот на Тројанскиот коњ (драма во стихови, 1974), Пандур (роман, 1982), Враќање во арената на стариот прославен, заслужен и ислужен кловн и Пропаста на Олимп (стихувани драми, 1983), Недела ден за каење (поезија, 1984), Битпазар стилски вежби, ете… (поезија, 1984), Прозорец што гледа на улица, Преспански круг со црвена боја и На крепоста чувари (драми, 1985), Потковица на смртта и надежта (роман, 1986), Петрафил за вечната земја (роман, 1988), Подгревање на вчерашниот ручек (роман, 1988), Огледала на сенките (поезија, 1989), Создателот и старата емигрантка – продавачка на разни плодови (роман, 1991), Логоманија (есеи, 1996), Празникот на светите маченици (роман, 1996). Добитник е и на наградите Кочо Рацин, Рациново признание.

Песна – Дрвена Песна

Песна – Куќа